W związku z przystąpieniem przez władającego nieruchomością na cele budowlane w dniu 11.02.2021r. do prac wyburzeniowych schronu przy ul. Gliwickiej w Śmiłowicach oświadczam, co następuje.
Schron przy ul. Gliwickiej w Śmiłowicach, w dniu przyjęcia zgłoszenia, nie był wpisany do rejestru zabytków. Dopiero, w godzinach wieczornych dnia 12.02.2021r., na stronie Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pojawiła się informacja o wszczęciu postępowania w sprawie wpisania do rejestru zabytków schronu bojowego będącego elementem Pododcinka „Śmiłowice” Odcinka „Mikołów” Obszaru Warownego „Śląsk”. Zgodnie z obowiązującym od 9 września 2017 r. przepisem art. 10a ustawy z dn. 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wpisu zabytku do rejestru do dnia, w którym decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna, przy zabytku, którego dotyczy postępowanie, zabrania się prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i podejmowania innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku. Zakaz ten dotyczy także robót budowlanych objętych pozwoleniem na budowę albo zgłoszeniem, a także działań określonych w innej decyzji pozwalającej na ich prowadzenie.
Należy również przypomnieć, iż przedmiotowy obiekt nie jest wskazany w „Wykazie Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 30.11.2010r.” do ujęcia w Gminnej Ewidencji Zabytków.
Właściciel nieruchomości, na terenie której znajduje się schron przy ul. Gliwickiej w Śmiłowicach zgłosił ten obiekt do rozbiórki dnia 16.11.2020 roku. Starosta, jako Organ Administracji Architektoniczno – Budowlanej zbadał przedmiotową sprawę, co zostało przedstawione w sposób szczegółowy powyżej, a nie znalazłszy możliwości ochrony niniejszego schronu przyjął zgłoszenie bez sprzeciwu, zgodnie z art. 31 ust. 2 Ustawy Prawo Budowlane. Tutaj należy wskazać, iż w dniu podjęcia niniejszego rozstrzygnięcia, schron bojowy przy ul. Gliwickiej nie był chroniony poprzez żadną z możliwych form ochrony zabytków. W świetle obowiązujących przepisów prawa, Organ Administracji Architektoniczno – Budowlanej nie mógł wydać innego rozstrzygnięcia. Starosta Mikołowski nie odpowiada za zaniedbania organów, które są predysponowane do ochrony zabytków. Art. 39 ust. 3 Ustawy Prawo Budowlane wyraźnie wskazuje, iż tylko w stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów nie wpisanych do Rejestru Zabytków, a ujętych w Gminnej Ewidencji Zabytków pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje organ administracji architektoniczno – budowlanej w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Wobec sytuacji jaka zaistniała, słusznym byłoby poddanie ochronie całej linii fortyfikacji schronów bojowych w Obszarze Warownym „Śląsk” na terenie Powiatu Mikołowskiego. W tym celu Burmistrz Mikołowa mógłby przyjąć Zarządzenie o wpisie do Gminnej Ewidencji Zabytków, ujmując w nim wszystkie schrony bojowe znajdujące się w obszarze Gminy Mikołów lub Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków mógłby wszcząć postępowania w sprawie wpisów do rejestru zabytków w przypadku wszystkich, występujących w tym obszarze, tego typu obiektów. W lutym 2021 do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego został wpisany zespół fortyfikacji Obszaru Warownego „Śląsk” – Pododcinek „Wyry”, Odcinka „Mikołów”, na terenie miejscowości Wyry, w skład którego wchodzą dwa schrony bojowe. Starosta Mikołowski sugeruje, iż w tym procesie dużą rolę mogą odegrać organizacje społeczne, które w swoich statutach mają wpisane jako cel ochronę dziedzictwa kulturowego obszaru Powiatu Mikołowskiego.
Starosta Mikołowski, któremu również leży na sercu los zabytków w Powiecie Mikołowskim uważa, że bardzo dobrze się stało, iż na ten moment prace wyburzeniowe schronu przy ul. Gliwickiej zostały wstrzymane z racji obowiązujących przepisów prawa, dzięki wszczęciu postępowania w sprawie wpisu do rejestru zabytków w trybie natychmiastowym.